Ucyfrowiony system opieki zdrowotnej w Europie
ESPON − międzynarodowy program wspierający zrównoważony rozwój Europy – opublikował raport dotyczący transformacji cyfrowej systemu opieki zdrowotnej. Unia Europejska nadal nie dysponuje jednolitą bazą danych, zapewniającą lekarzom dostęp do dokumentacji medycznej pacjentów z różnych państw – wynika z badania.
Eksperci programu badawczego ESPON jasno określają, że transformacja cyfrowa systemu opieki zdrowotnej ma dziś priorytetowe znaczenie dla wszystkich regionów Europy. Wskazują na liczne inicjatywy podejmowane przez Komisję Europejską i poszczególne regiony Europy, które mogą wesprzeć rozwój transformacji cyfrowej systemu opieki zdrowia.
Ku cyfryzacji, czyli elektroniczne usprawnienia w ochronie zdrowia
Według raportu „Working together to deliver better digital healthcare” jednym z filarów UE jest swoboda przepływu ludzi, pozwalająca odwiedzić dowolne państwo Wspólnoty lub zamieszkać w nim, korzystając z tamtejszej opieki zdrowotnej. Warunkiem wyboru odpowiedniej metody leczenia, zarówno niegroźnych dolegliwości, jak i chorób zakaźnych, w tym COVID-19, oraz schorzeń przewlekłych, np. nowotworów, jest wówczas posiadanie maksymalnej ilości danych dotyczących historii medycznej pacjenta. Niestety ich szybki i bezpieczny transfer między systemami zdrowotnymi poszczególnych państw Unii wciąż pozostawia wiele do życzenia i stanowi cel oczekujący na realizację – alarmują eksperci ESPON.
Naturalnie cyfryzacja opieki medycznej postępuje, niemniej proces ten cały czas ma głównie charakter wewnątrzkrajowy. W Polsce powszechnie korzystamy z rozwiązania EMR (ang. Electronic Medical Record), czyli cyfrowej wersji tradycyjnej dokumentacji medycznej tworzonej w ramach szpitala lub przychodni. Z kolei większość państw członkowskich UE używa EHR (ang. Electronic Health Record) − elektronicznego rekordu zawierającego wszystkie dane o pacjencie, które usługodawcy medyczni mogą swobodnie między sobą wymieniać.
Komisja Europejska alarmuje, że oba systemy często generują problemy z transferem danych w obrębie jednego kraju, nie wspominając o przepływach międzynarodowych. Dodatkowo wiele przyjętych rozwiązań nie jest w pełni zgodnych z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych. To prowadzi do braku interoperacyjności technicznej między systemami dokumentacji oraz problemów związanych m.in. z identyfikacją pacjenta, uwierzytelnianiem pracowników służby zdrowia, semantyką językową czy prywatnością danych.
Usługa zdrowotna ponad granicami
Odpowiedzią na rozwiązanie ma być cyfrowa elektroniczna transgraniczna usługa zdrowotna – eHDSI. Ma ona stanowić infrastrukturę zapewniającą obywatelom UE ciągłość opieki na czas pobytu w innym kraju Wspólnoty. W efekcie państwa członkowskie będą mogły bezpiecznie i efektywnie wymieniać dane medyczne. Chodzi o takie narzędzia, jak recepta elektroniczna, umożliwiająca wykup leków w dowolnym miejscu w obrębie Unii, oraz kartoteka pacjenta, zawierająca informacje na temat ważnych kwestii zdrowotnych, takich jak alergie, przyjmowane leki, przebyte choroby i zabiegi chirurgiczne.
Usługi te są wdrażane w 7 państwach członkowskich. 18 innych krajów, w tym Polska, zobowiązało się do opracowania podobnych rozwiązań, które połączą ich krajowe systemy e-zdrowia z unijną infrastrukturą technologii informacyjnych. Początkowo prace były zaplanowane do 2022 r., jednak w związku z pandemią ogólnoeuropejskie wdrożenie przedłużono do 2025 r. Okres ten jest tak długi, ponieważ w niektórych państwach członkowskich stosowanie e-recept i kartotek pacjentów jest powszechną praktyką od wielu lat, podczas gdy w innych dopiero niedawno rozpoczęto projekty pilotażowe.
Biznes i nauka na rzecz innowacji zdrowotnych
Technologie cyfrowe, m.in. sztuczna inteligencja, 5G, internet rzeczy czy robotyka, oferują nowe możliwości w zakresie usług zdrowotnych i opiekuńczych we współczesnym społeczeństwie. Zdaniem autorów raportu ESPON pobudzenie innowacyjności w sferze technologii cyfrowych wymaga przede wszystkim stworzenia regionalnych ekosystemów, łączących tradycyjne podmioty świadczące usługi zdrowotne, sektor publiczny, instytuty badawcze oraz przedstawicieli biznesu, w tym przedsiębiorstwa reprezentujące przemysł farmakologiczny.
Przykładem współpracy w obszarze cyfryzacji usług medycznych może być OuluHealth − fiński ekosystem ukierunkowany na wdrażanie innowacji zdrowotnych i pobudzenie biznesu w sferze health-tech. Aktywnie rozwija on partnerstwa z naukowcami, sieciami biznesowymi oraz instytutami badawczymi na szczeblu regionalnym, krajowym oraz międzynarodowym. Wraz z innymi ekosystemami ze Skandynawii angażuje się m.in. w poprawę jakości opieki nad osobami starszymi. Podobne inicjatywy wspierające rozwój nowoczesnych rozwiązań w medycynie funkcjonują w Belgii, Hiszpanii i we Włoszech.
Podmioty świadczące usługi opieki zdrowotnej są naturalnymi kandydatami do wspólnego zamawiania innowacji cyfrowych. Wiąże się to z coraz ściślejszą współpracą instytucji z różnych krajów UE w obszarze zamówień publicznych na innowacje (PPI). Te są wykorzystywane w przypadku wyzwań, którym można sprostać za pomocą nowych rozwiązań bliskich komercjalizacji lub skomercjalizowanych w niewielkiej ilości. Natomiast przedkomercyjne zamówienia publiczne (PCP) są preferowane w sytuacji, gdy nie istnieją rozwiązania bliskie wprowadzenia na rynek i potrzebne są nowe prace badawczo-rozwojowe.
61 mln euro z UE na cyfryzację opieki zdrowotnej
Jak podaje ESPON, Unia Europejska wsparła dotychczas 13 projektów PCP, 3 projekty PPI i 5 połączonych projektów PCP i PPI dotyczących cyfrowej opieki zdrowotnej kwotą 61,1 mln euro, przy czym całkowita wartość inwestycji wyniosła 82,7 mln euro. Z dofinansowania skorzystało ponad 200 zamawiających w całej UE.
Ok. 38 proc. zamawiających stanowiły organy publiczne (z wyłączeniem organizacji badawczych i placówek szkolnictwa wyższego), 18 proc. − szpitale uniwersyteckie, natomiast 16 proc. − organizacje typu for-profit. Najbardziej aktywnymi zamawiającymi w ramach projektów PCP i PPI były organizacje zlokalizowane w regionach charakteryzujących się dużymi osiągnięciami w zakresie innowacji, m.in. w Belgii, Danii, Finlandii i Szwecji.
PAP Media Room
Dodaj komentarz