Branża budowlana a zrównoważony rozwój
Z badania Grupy Atlas wynika, że średnio co drugi przedstawiciel branży budowlanej w Polsce bierze pod uwagę kwestię oddziaływania na środowisko materiałów budowlanych. Niespełna 6 proc. badanych inwestorów, architektów, wykonawców i sprzedawców zadeklarowało, że czynnik środowiskowy jest najważniejszą cechą wybieranych przez nich produktów.
Z badania wynika również, że przedstawiciele branży nie zawsze mają pełną wiedzę na temat regulacji unijnych w zakresie oddziaływania materiałów budowlanych na środowisko. Pozytywnym symptomem jest wzrost świadomości przedstawicieli branży na temat zrównoważonego rozwoju.
Zrównoważony rozwój w budownictwie unijnym
W Unii Europejskiej sektor budowlany ma strategiczne znaczenie dla gospodarki. Zapewnia 18 mln miejsc pracy, generując 9 proc. unijnego PKB (dane KE z 16 stycznia 2021). Działalność branży ma również znaczący wpływ na środowisko. Sektor odpowiada bowiem za prawie 40 proc. globalnej emisji gazów cieplarnianych, a łącznie z obszarem budowy dróg − aż 75 proc. (dane World Green Building Council, grudzień 2021). Ponad jedna trzecia surowców wydobywanych na świecie i jedna czwarta stale wytwarzanych odpadów jest związana z budownictwem.
Konieczność przestrzegania zasad zrównoważonego rozwoju w budownictwie znalazła odzwierciedlenie w decyzjach unijnych urzędników. Od 1 lipca 2013 r. w UE obowiązuje rozporządzenie CPR. Na jego mocy wszystkie obiekty budowlane powinny być projektowane, konstruowane i budowane z uwzględnieniem zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych. Budynki powinny powstawać przy użyciu materiałów z recyklingu oraz takich, które mogą zostać ponownie wykorzystane. Wszystkie materiały budowlane dystrybuowane na terenie UE muszą posiadać obowiązkową Deklarację Właściwości Użytkowych – DWU. Unia ustanowiła też dobrowolną Deklarację Środowiskową Produktu (EPD).
Zrównoważony rozwój na polskich budowach
Grupa Atlas , będąca wiodącym producentem chemii budowlanej w Polsce, przeprowadziła ankietę wśród 800 przedstawicieli polskiej branży budowlanej. Inwestorzy, architekci, wykonawcy i sprzedawcy materiałów budowlanych odpowiedzieli na pytania, co pozwoliło sprawdzić ich wiedzę dotyczącą zrównoważonego rozwoju w budownictwie. – Wdrażanie myślenia o zrównoważonym rozwoju w sektorze budowlanym ma ogromne znaczenie. Kluczem do osiągnięcia tego celu jest świadomość oraz rosnące zaangażowanie uczestników. Odpowiedni poziom wiedzy na temat materiałów budowlanych przyjaznych środowisku wśród inwestorów, architektów, wykonawców i sprzedawców pozwoli zmniejszyć negatywny wpływ budownictwa na środowisko. Pierwsze trzy grupy zawodowe mają znaczący wpływ na dobór użytych materiałów budowlanych. Wpływ sprzedawców wyrobów budowlanych jest mniejszy, jednak ich świadomość ekologiczna też wpływa na kształt rynku – mówi dr inż. Jacek Michalak, wiceprezes zarządu Atlas ds. rozwoju.
Ankietowanych zapytano m.in. o to, co oznacza dla nich zrównoważony rozwój. Najczęściej słusznie wskazywali zarówno na aspekty środowiskowe, jak i ekonomiczne oraz społeczne. Takiej odpowiedzi udzieliło od ok. 52 do ok. 66 proc. osób, w zależności od badanej grupy. Jedynie architekci nie wiązali zrównoważonego rozwoju z kwestiami społecznymi. Właśnie oni najliczniej wskazywali, że dotyczy on jedynie kwestii środowiskowych (21 proc.) lub środowiskowo-ekonomicznych (26 proc.).
Środowisko najważniejsze dla inwestorów i sprzedawców
Uczestników badania zapytano także o to, czy biorą pod uwagę kwestię oddziaływania na środowisko materiałów budowlanych. W zależności od grupy zawodowej, twierdzącej odpowiedzi udzieliło między 40 a 60 proc. ankietowanych. Częściej na oddziaływanie środowiskowe uwagę zwracają inwestorzy i sprzedawcy. Rzadziej – architekci, a najmniejszą wagę do tego aspektu przywiązują wykonawcy. Na dbałość o środowisko jako najważniejsze kryterium przy zakupie wyrobów budowlanych wskazało zaledwie kilka procent ankietowanych. Najmniej (2,5 proc.) wykonawców, zaś najwięcej (8,7 proc.) architektów.
Wiedza na temat DWU i EPD
Respondenci odpowiedzieli też na pytania dotyczące znajomości dokumentów związanych z wprowadzeniem wyrobów budowlanych do obrotu, tj. DWU oraz EPD. Większość inwestorów, wykonawców i sprzedawców poprawnie wskazała DWU jako obowiązkowe oznaczenie. Błędnej odpowiedzi udzieliła za to aż jedna czwarta architektów.
Większej liczbie ankietowanych problemów przysporzyła poprawna odpowiedź na pytanie o drugi dokument, czyli EPD. Poprawnie, jako dobrowolne oznaczenie, EPD wskazał jedynie co trzeci inwestor, wykonawca i sprzedawca oraz około połowa architektów.
– Chociaż postępująca degradacja środowiska naturalnego jest szeroko dyskutowana od ponad pół wieku, a koncepcja zrównoważonego rozwoju jest obecna w przestrzeni publicznej od ponad 30 lat, jego prawidłowy odbiór nie jest powszechny. Odsetek osób, które poprawnie przypisały termin „zrównoważony rozwój” do równego traktowania ochrony środowiska, rozwoju gospodarczego i społecznego, należy ocenić wysoko. W badaniu sprzed dekady tylko jedna trzecia badanych przedstawicieli branży budowlanej potrafiła to poprawnie zdefiniować. Jest to pozytywny znak, że więcej respondentów deklarowało uwzględnianie wpływu na środowisko przy doborze materiałów, niż poprawnie umieszczało EPD w systemie prawnym. Z drugiej jednak strony niewielka liczba respondentów wskazała wpływ na środowisko jako najważniejszy wybór produktu. Uzyskane wyniki wskazują na potrzebę dalszych działań edukacyjnych na temat nadmiernej eksploatacji środowiska, a wręcz ich nasilenie – podsumowuje badanie dr inż. Jacek Michalak.
Źródło: materiały prasowe
Dodaj komentarz