Zrównoważony rozwój i ekologiczne innowacje – Rozmowa z Joanną Iwanowską-Nielsen
Trzymamy kurs projektów opartych o szerokorozumiany zrównoważony rozwój, rozważamy także inicjatywy edukacyjne oraz wspierające aktywności społeczności lokalnych – mówi Joanna Iwanowska-Nielsen, Członek Zarządu Zrównoważone Małkowo Sp z o.o. oraz Członek Zarządu Fundacji Europejski Instytut Nieruchomości
Jakie były najważniejsze wyzwania, z którymi musiały zmierzyć się Fundacja Ekofarm i jej duńska fundacja założycielska podczas 30 lat swojej działalności w Polsce?
Joanna Iwanowska-Nielsen : Przez 30 lat nagromadziło się ich sporo, przy czym wysoka wrażliwość cen skupu mleka oraz coraz bardziej skomplikowane warunki obsługi kredytów obrotowych dla rolnictwa były i pozostają największym wyzwaniem. Jednocześnie istnieje potrzeba ciągłego zwiększania świadomości społecznej na temat zmieniającej się rzeczywistości, a co za tym idzie zmian strategii Ekofarm przez te wszystkie – i następne – lata.
W jaki sposób Ekofarm przyczyniła się do rozwoju lokalnych społeczności i ochrony środowiska na Kaszubach?
Joanna Iwanowska-Nielsen : Patrząc wstecz, myślę, że zakup gospodarstw rolnych po byłych PGR-ach był iście heroicznym i wizjonerskim krokiem w drugiej połowie lat 90. XX wieku. Przejęcie i użytkowanie kilkusethektarowych gospodarstw w Wyczechowie i Małkowie oraz zachowanie miejsc pracy było imponujące. Za tym poszło wdrożenie rolniczej produkcji ekologicznej w Polsce i stworzenie fundamentów dla wielu kierunków działań na kolejne dekady, a wszystko to w oparciu o sprawdzone doświadczenia z Danii. Podziwiam fundacje Solhverfonden i Ekofarm za te odważne decyzje, także za te podejmowane obecnie w obliczu zachodzących transformacji.
Jakie nowe inicjatywy planuje Fundacja Ekofarm w zakresie ekologicznego budownictwa i odnawialnych źródeł energii?
Joanna Iwanowska-Nielsen : Nie jestem pewna czy można je nazwać inicjatywami nowymi, ponieważ takie projekty prowadzone są już w skali świata, naszego kraju, województwa i poszczególnych gmin od dłuższego czasu, z sukcesami. Trendy i badania wyznaczają kierunki, interpretacją i wdrożeniami zajmują się specjaliści, i samorząd terytorialny a realizacją jednostki i firmy prywatne. My dodatkowo wspieramy się ustaloną misją obu fundacji i dokładamy starań, aby podążać za potrzebami i powielać pozytywne przykłady. Stąd na przyszłość trzymamy kurs projektów opartych o szerokorozumiany zrównoważony rozwój, rozważamy także inicjatywy edukacyjne oraz wspierające aktywności społeczności lokalnych.
W jaki sposób współpraca z lokalnymi samorządami wpływa na realizację celów zrównoważonego rozwoju terenów podmiejskich?
Joanna Iwanowska-Nielsen : Dialog z lokalnymi samorządami oraz społecznościami wpisuje się jednoznacznie w proces wszystkich zmian na prywatnych terenach gmin. Jest niezbędny do tworzenia partnerskich relacji inwestorskich, przy czym ważne jest podkreślenie, że fundacja działa na i przekształca zgodnie z prawem tereny własne, będąc zawsze w zgodzie ze swoją statutową misją utrzymania jakości i równowagi prowadzonych działań. Przyznam, że najtrudniej jest w każdym przypadku oddzielić indywidualne żądania i oczekiwania od kompleksowych planów i projektów, zakładanych na skalę większą niż np. procedury warunków zabudowy i takich do zrealizowania w terminie dłuższym: kilku lat lub nawet dekady.
Jakie korzyści przyniesie mieszkańcom powstająca obwodnica, skracająca dojazd do Trójmiasta, i jak wpisuje się ona w strategię Ekofarmy?
Joanna Iwanowska-Nielsen : Odnoszę wrażenie, że stopniowe oddawanie do użytku etapów nowopowstającej obwodnicy jest niecierpliwie wyczekiwane przez wszystkich podróżujących pomiędzy Kaszubami a Trójmiastem. Przypuszczam, że odda to sporo cennych minut dziennie każdemu podróżującemu, co jest ogromną wartością! Jednocześnie nie sposób wymienić pozytywnego wpływu na rozwój małych i średnich biznesów, jaki to przyniesie. Niewątpliwe jest również podniesienie atrakcyjności i wartości terenów pod kątem mieszkaniowym, na co patrzymy z dużą uwagą, ponieważ potwierdza to widoczną już od około dwóch dekad dynamiczną zmianę charakteru terenów, takich jak gmina Żukowo ze stricte rolniczego na osadniczy.
Osobiście mam nadzieję, że założono w planach miejsca postojowe na jej trasie, oprócz parkingów przy np. sklepach spożywczych, aby podróżujący mogli odpocząć i skorzystać z udogodnień sanitarnych.
Jakie są plany Ekofarmy na przyszłość, szczególnie w kontekście rozwoju projektów związanych z zieloną energią i budownictwem ekologicznym?
Joanna Iwanowska-Nielsen : Czytamy i słyszymy dużo o rozwiązaniach eko, projektach zielonych, ekologicznych, które często kojarzone są bezpośrednio z radykalnym podejściem do ochrony przyrody i ograniczania tzw. śladu węglowego, a także z recyklingiem odpadów. Jednak takie podejście jest tylko wycinkiem szerszej, odpowiedzialnej filozofii, którą przyjęliśmy.
Mam tu na myśli pojęcie rozwoju zrównoważonego, które proponuję stosować w szerszym kontekście, obejmującym również troskę o jakość życia mieszkańców. Dla nas priorytetem jest długoterminowe i odpowiedzialne planowanie rozwoju osadniczego oraz przewidywanie jego konsekwencji. Plany miejscowe, dialog z urzędami, branie pod uwagę interesu społecznego w opozycji do krótkoterminowego i jednostkowego interesu partykularnego to fundamenty ponad 30 lat działań fundacji Ekofarm w Małkowie i Wyczechowie, a teraz także zespołu ekspertów Zrównoważonego Małkowa pracujących od 5 lat z fundacją nad takim właśnie odpowiedzialnym procesem.
Przykłady? Jest ich wiele: od przyjęcia założenia że wszystkie gospodarstwa domowe będą funkcjonowały w oparciu o źródła energii odnawialnej, poprzez eliminację dróg dojazdowych zbudowanych z płyt betonowych, przed założenia działek o wielkości nie mniejszej niż 1200m2, po zaproponowanie rozwiązań umożliwiających tzw. car-pooling (praktyka polegająca na dzieleniu się samochodem przez kilka osób podróżujących w podobne trasy, aby zmniejszyć liczbę pojazdów na drodze i obniżyć emisję spalin), zaproponowanie prywatnego terenu Ekofarm na potrzeby mieszkańców gmin (np. przyszłe tereny rekreacyjne w Małkowie, czy świetlica w Wyczechowie), wreszcie sprawdzony partnerski dialog i współpraca z gminami Żukowo i Somonino w kontekście m.in. infrastruktury drogowej, rowerowej. Chcemy też zaproponować sadzenie wyselekcjonowanych roślin redukujących zanieczyszczenie powietrza.
Rozumiemy jak ważna jest kwestia wystarczającej ilości wody dla mieszkańców i jesteśmy otwarci na współpracę w tym zakresie. Nie można też zapomnieć o rozpoczętej już budowie farmy energii wiatrowej we współpracy z partnerem zewnętrznym na terenie Ekofarm w Wyczechowie.
Rozmawiała: Anna Wąsowska
Dodaj komentarz