Menu
Menu

Transakcje bezgotówkowe odpowiedzią na potrzeby konsumentów

Nowoczesne narzędzia płatnicze przyspieszają czas realizacji transakcji i procesów gospodarczych oraz wpływają pozytywnie na tempo przepływów finansowych. Wspierają też rozwój nowych usług, w tym e-commerce i m-commerce. Z perspektywy państwa innowacje w płatnościach obniżają koszty obrotu gospodarczego i prowadzą do zwiększenia PKB. Korzyści ze zmian są więc wielowymiarowe i mają długookresowy charakter – mówi Joanna Erdman, prezeska zarządu Fundacji Polska Bezgotówkowa.

Joanna Erdman, Fundacja Polska Bezgotówkowa

Joanna Erdman. Fot. Fundacja Polska Bezgotówkowa

Czy wyniki gospodarcze w kraju i sytuacja ekonomiczna Polaków sprzyjają wydatkom?

Joanna Erdman: Mamy do czynienia z umiarkowanym tempem kontynuacji ożywienia w popycie konsumpcyjnym – tak pokazują m.in. wyniki Dynamicznego Indeksu Konsumpcji za I kwartał 2024 r. Eksperci Polityki Insight prognozują również, że tempo wzrostu PKB w Polsce w tym roku będzie umiarkowane i wyniesie 3,3 proc., ale w 2025 r. przyspieszy do 4,5 proc. Przewiduje się, że w kolejnych kwartałach wydatki konsumpcyjne będą systematycznie wzrastać. Dla gospodarki to znak, że trend wzrostu w konsumpcji systematycznie się umacnia, ale nadal warunki makroekonomiczne powodują dużą niepewność. Z kolei dla przedsiębiorców może to oznaczać zwiększone obroty i napływ klientów, na których warto już teraz się przygotować, np. inwestując w rozwój działalności i nowe narzędzia oraz usługi, które usprawnią i przyspieszą ich obsługę. Pomocne w tym obszarze będą też środki z KPO.

Do niedawna alternatywą dla gotówki były płatności kartą. Dziś możliwości jest znacznie więcej. Czy jako społeczeństwo chętnie z nich korzystamy?

Joanna Erdman: Polskie społeczeństwo jest otwarte na innowacje i lubi korzystać z nowych możliwości, jakie daje technologia. Co więcej, należymy do liderów nowoczesnych form płatności cyfrowych – jako jeden z pierwszych krajów wprowadziliśmy na szeroką skalę płatności zbliżeniowe oraz lokalny system płatności natychmiastowych. Jesteśmy też państwem, które ma infrastrukturę w 100 proc. przystosowaną do przyjmowania płatności zbliżeniowych. To efekt wielu wspólnych inwestycji sektora w tym obszarze.

W Polsce, podobnie jak na całym świecie, obserwujemy wyraźny trend przechodzenia od tradycyjnych płatności kartowych do metod mobilnych. Ta zmiana jest napędzana przez wzrost popularności smartfonów i innowacyjnych aplikacji płatniczych, które oferują większą wygodę. Co ciekawe, Polacy są jednocześnie społeczeństwem, które ceni sobie dostęp do gotówki. Widać więc, że nowoczesność i tradycja mogą działać równolegle, a kolejne etapy rozwoju systemu płatności nie muszą oznaczać całkowitego porzucenia tradycyjnych form.

Czy transakcje bezgotówkowe są korzystne dla obu stron: przedsiębiorcy i konsumenta? Dlaczego wdrażanie innowacji w zakresie płatności bezgotówkowych jest tak ważne?

Joanna Erdman: Decydując się na użycie karty lub telefonu, kierujemy się przede wszystkim szybkością, wygodą oraz bezpieczeństwem transakcji. Z badań przeprowadzonych przez POLASIK Research dla Fundacji Polska Bezgotówkowa wynika, że dla 90 proc. badanych korzystanie z karty płatniczej jest wygodne lub bardzo wygodne. Z kolei 95 proc. uważa je za szybkie lub bardzo szybkie, a 79 proc. za bezpieczne lub bardzo bezpieczne. Co więcej, 6 na 10 ankietowanych przyznało, że w ubiegłym roku płaciło zbliżeniowo częściej niż w 2022 r. Już ponad 2/3 transakcji w sklepach oraz punktach usługowych odbywa się w sposób cyfrowy. To trend, który będzie się umacniał. Konsumenci chcą płacić szybko, bezpiecznie i w sposób niezwykle intuicyjny, dlatego coraz częściej i chętniej korzystamy z rozwiązań cyfrowych.

Co to oznacza dla przedsiębiorców?

Joanna Erdman: Stale rosnąca popularność płatności bezgotówkowych wśród Polaków to bez wątpienia także ważny sygnał dla przedsiębiorców. Dane zebrane dla Fundacji Polska Bezgotówkowa wskazują, że klienci częściej rezygnują z transakcji w punktach, w których nie ma terminala płatniczego. Aby utrzymać przewagę konkurencyjną i odpowiadać na potrzeby klienta, przedsiębiorcy muszą wyciągać wnioski i podążać za tym trendem. Białych plam w postaci sklepów czy miejsc usługowych, gdzie nie można płacić kartą lub mobilnie, jest na mapie Polski coraz mniej, choć oczywiście wciąż zdarza się – zwłaszcza w mniejszych miejscowościach – że nie zapłacimy elektronicznie. To właśnie z myślą o takich firmach powstał Program Polska Bezgotówkowa.

Przedsiębiorcy, którzy zdecydują się przystąpić do programu, mają możliwość bezpłatnego korzystania przez rok z terminala i aplikacji płatniczych na urządzenia mobilne. Firmy nie ponoszą też kosztów wdrożenia rozwiązania oraz obsługi transakcji do 100 tys. zł. Co ważne, po okresie testowym mogą zdecydować, czy zatrzymują terminal na określonych warunkach, czy z niego rezygnują. Program Polska Bezgotówkowa to idealny sposób, aby sprawdzić, jak udostępnienie płatności cyfrowych wpływa na rozwój biznesu i wzrost konkurencyjności. Kluczowe korzyści dla przedsiębiorców to m.in. zatrzymanie odpływu klientów, zyskanie nowych odbiorców, szczególnie młodych ludzi, którzy najchętniej płacą elektronicznie, szybszy sposób obsługi, brak odwiecznego problemu z wydaniem reszty czy łatwiejsze rozliczenie dnia transakcyjnego. To także większa kontrola nadużyć pracowniczych. Dodatkowo brak konieczności przechowywania w kasie większych sum gotówki, a następnie przewożenia jej do banku lub do domu zapewnia większe bezpieczeństwo i pozwala przedsiębiorcy oszczędzić sporo czasu.

płatność kartą

Czy sztuczna inteligencja jest sprzymierzeńcem rozwoju rynku finansowego, w tym technologii płatniczych?

Joanna Erdman: W listopadzie 2023 r. zapytaliśmy uczestników konferencji Future of Payments o to, która technologia ich zdaniem będzie miała największy wpływ na rozwój płatności. Trzy czwarte ankietowanych przyznało, że właśnie sztuczna inteligencja. Jej rola może być kluczowa przede wszystkim w obszarze bezpieczeństwa, w tym wykrywania podejrzanych transakcji oraz usprawniania doświadczenia użytkownika.

Jakie trendy obserwowane na globalnym rynku lub rozwiązania będące w opracowaniu trafią na polski rynek płatniczy w bliższej i dalszej perspektywie?

Joanna Erdman: Trendem na globalnym rynku jest wdrażanie nowości, które odpowiadają na istotne potrzeby klientów, np. płatności natychmiastowe, płatności mobilne i płatności na odległość z odroczoną zapłatą. Fintechy i banki testują rozwiązania biometryczne, takie jak płatności za pomocą biometrii behawioralnej czy skanu tęczówki oka.

Dzisiejsi konsumenci cenią szybkość, wygodę i bezpieczeństwo podczas zakupów. W świecie fizycznym takie kryteria spełniają płatności zbliżeniowe. Z kolei w świecie online takim standardem dla kart może być w przyszłości usługa Click to Pay. Połączenie wielu kart w jednym wirtualnym portfelu to nie tylko błyskawiczna i wygodna obsługa płatności, tzw. one click, lecz także szybsze zakupy z poczuciem bezpieczeństwa. Pierwsze wdrożenia Click to Pay są już faktem. Pilotaż usługi po stronie akceptacji uruchomił Autopay. Do końca 2024 r. Click to Pay będzie również dostępny w takich firmach, jak Fiserv Polska, PayNow, PayU, Przelewy24, Tpay oraz Wordline. Wszystkie podmioty koncentrują prace na uruchomieniu tego rozwiązania, które wpłynie na lepsze doświadczenie klientów w płatnościach online.

Czy pod względem kompetencji, postępu cyfryzacji i zaawansowania sektora bankowego jesteśmy przygotowani na nadejście nowych rozwiązań?

Joanna Erdman: Polski sektor bankowy jest jednym z najbardziej innowacyjnych rynków w Europie, choć kilka obszarów zdecydowanie można by aktywniej rozwijać. Nadal mamy do czynienia z mniejszym niż w innych krajach wykorzystaniem chmury obliczeniowej przez banki – wysokie uregulowanie sektora powoduje stopniową adopcję tych rozwiązań. Tymczasem dla neobanków czy fintechów to podstawowe środowisko działania. Drugim obszarem hamującym postęp jest niepewność regulacyjna, która nie zawsze pozwala wdrażać innowacje obarczone ryzykiem, na co mogą pozwolić sobie mniejsze instytucje płatnicze. Trzecim jest natomiast konieczność wdrażania zmian związanych z regulacjami czy potrzeba wewnętrznych zmian platform technologicznych i przechodzenia na nowe, bardziej wydajne i skalowalne systemy. Takie zmiany ograniczają zasoby IT banków, które mogłyby być źródłem nowych wdrożeń innowacyjnych produktów lub usług. Jednak konieczność zapewnienia bezpieczeństwa, zgodności i ciągłości działania jest dla sektora bankowego absolutnym priorytetem.

Kluczem do utrzymania wysokiego poziomu rozwoju i zaufania są dalsze inwestycje w rozwój innowacji i systemów bezpieczeństwa oraz współpraca wszystkich uczestników rynku płatności w obszarach, które nie stanowią pola do konkurencji.

Nowości zwykle są obarczone większym ryzykiem. Czy innowacje w zakresie płatności zawsze są bezpieczne?

Joanna Erdman: Każda nowość technologiczna, w tym ta związana z płatnościami, wiąże się z pewnym poziomem ryzyka. Poprzez odpowiednie regulacje, rygorystyczne testowanie, edukację użytkowników oraz adaptację do nowych zagrożeń można jednak zminimalizować ryzyko i zapewnić bezpieczne korzystanie z nowych technologii płatniczych. Ostatecznie sukces innowacji w tej dziedzinie zależy od ciągłego zaangażowania wszystkich zainteresowanych stron w ochronę przed potencjalnymi zagrożeniami. Co ważne, jeśli innowacja zaspokaja potrzeby danej grupy konsumentów, to z pewnością łatwiej przejdzie proces adaptacji. Warto o tym pamiętać w procesie tworzenia kolejnych rozwiązań.

Dlaczego warto propagować transakcje bezgotówkowe i jakie metody najlepiej sprawdzają się w edukowaniu biznesu oraz konsumentów?

Joanna Erdman: Nasze badanie „Zwyczaje płatnicze a rozwój sieci akceptacji kart w Polsce: badanie konsumenckie” pokazuje, że udział płatności bezgotówkowych w sklepach i punktach usługowych w Polsce wzrósł r/r o 3 p.p., a w stosunku do 2013 r. zwiększył się diametralnie − z poziomu 20 proc. do 65 proc. W ciągu zaledwie 10 lat nastąpiła rewolucyjna zmiana w zachowaniach konsumenckich. Prawie 80 proc. internautów robi zakupy online i płaci na odległość, coraz chętniej dokonując płatności, sięgamy po aplikacje i smartfony, podróżujemy za granicę z kartą zamiast gotówki. Prognozujemy, że wraz z rozwojem technologii i zmianą pokoleniową te zachowania z roku na rok będą się umacniać. To pokazuje również wzrost w poziomie ubankowienia społeczeństwa − do blisko 90 proc.

Wciąż rosnące potrzeby i wymagania konsumentów napędzają zmiany w gospodarce, a to z kolei wpływa na dynamikę rozwoju w sferze cyfrowej. To naturalna kolej rzeczy. Zmiany te przyspieszają czas realizacji transakcji i procesów gospodarczych oraz wpływają pozytywnie na tempo przepływów finansowych. Warto podkreślić łatwość, szybkość oraz rosnącą dostępność przeprowadzania transakcji cyfrowych, która prowadzi do minimalizacji kosztów i czasu obsługi klienta – zarówno po stronie konsumentów, jak i przedsiębiorców. Nowoczesne narzędzia płatnicze wspierają też rozwój nowych usług, w tym e-commerce i m-commerce, usprawniając np. rezerwacje, subskrypcje, zakup kontentu cyfrowego, w tym muzyki, filmów, gier. Tym samym dają dostęp do szerokiej gamy nowych możliwości. Z perspektywy państwa innowacje w płatnościach obniżają koszty obrotu gospodarczego i prowadzą do zwiększenia PKB. Korzyści ze zmian są więc wielowymiarowe i mają długookresowy charakter.

Rozmawiała Małgorzata Szerfer-Niechaj

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany.

Ta strona używa plików Cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce. czytaj więcej ROZUMIEM