Cyfryzacja biznesu po polsku
Poziom cyfryzacji w Polsce stale wzrasta. Mimo to proces ten przebiega znacznie wolniej niż w większości krajów Unii Europejskiej. Polska wciąż odnotowuje straty w stosunku do innych wysoko rozwiniętych gospodarek. Osiągnięty w 2022 r. w rankingu DESI (ang. Digital Economy and Society Index) wynik 40,5 pkt stanowi niespełna 77 proc. średniej unijnej. Zajmując po raz kolejny 24. miejsce, Polska wyprzedziła jedynie Grecję, Bułgarię i Rumunię.
Większość firm w Polsce zamierza utrzymać wydatki na cyfryzację na niezmienionym poziomie (78 proc.), podobnie jak liczbę pracowników potrzebnych do realizacji zadań związanych z procesem digitalizacji (92 proc.). Blisko 8 na 10 firm nie posiada formalnego dokumentu dotyczącego strategii transformacji cyfrowej. O 5 p.p. względem poprzedniego roku − do 68 proc. − wzrósł odsetek firm deklarujących korzystanie z technologii chmurowych. Takie dane są pokłosiem tegorocznej edycji badania KPMG, przeprowadzonego w partnerstwie z Microsoft. Wskaźnik główny Monitora Transformacji Cyfrowej Biznesu zmalał względem ubiegłego roku z 4,8 do 4,4 pkt (w dziesięciostopniowej skali).
W ujęciu branżowym pozytywnie wyróżnia się sektor finansowy, TMT (technologia, media i komunikacja) i life sciences. W obszarze strategii cyfrowej przed polskimi firmami wiele pozostaje do zrobienia. Aż 29 proc. ankietowanych firm w Polsce nie przeznacza wydatków na transformację cyfrową. 71 proc. nie oddelegowuje pracowników do związanych z nią zadań.
Spadkowe tendencje transformacji cyfrowej
Powodzenie procesu transformacji firm zależy od zapewnienia odpowiedniego poziomu strategii cyfryzacji, implementacji technologii, cyberbezpieczeństwa i ryzyka oraz potencjału do transformacji. Wskaźnik główny Monitora Transformacji Cyfrowej Biznesu dla firm prowadzących działalność w Polsce wynosi w 2023 r. 4,4 pkt na 10 możliwych. Oznacza to, że mniej firm niż w ubiegłorocznym badaniu deklaruje zwiększenie inwestycji i zatrudnienia w obszarze transformacji cyfrowej. O 0,3 pkt zmalała ocena potencjału do transformacji przedsiębiorstw – badane firmy osiągnęły wynik 5,2 pkt. Wynika to przede wszystkim z obaw przedstawicieli firm co do gotowości pracowników na nadchodzącą transformację cyfrową.
Obszar implementacji technologii odnotował największy spadek ze wszystkich sekcji − z 5,3 pkt w 2022 r. do 4,8 pkt w tegorocznej edycji. Wiąże się to ze zmianą priorytetów w firmach, co sprawia, że plany rozwoju technologii cyfrowych w poszczególnych obszarach działalności przedsiębiorstw schodzą na dalszy plan i zostają odsunięte w czasie.
Sfera cyberbezpieczeństwa i ryzyka otrzymała w tym roku notę 4,4 pkt (o 0,2 pkt mniej niż przed rokiem). Niewiele firm planuje zwiększać wydatki na ten obszar transformacji cyfrowej. Oprócz ogólnej tendencji do ograniczania inwestycji może stać za tym fakt, że większość firm dość wysoko ocenia swoją gotowość do ochrony przed cyberatakami.
MŚP bardziej gotowe na cyfryzację
Analizując wskaźnik Monitora Transformacji Cyfrowej Biznesu w poszczególnych sektorach gospodarki, pozytywnie wyróżnia się branża finansowa, sektor TMT oraz life sciences. To jedyne branże, które osiągnęły wyniki powyżej 5 w skali ocen 1 do 10. Najgorzej wypadają branża motoryzacyjna, transport oraz branża dóbr konsumpcyjnych.
− Co zastanawiające, małe i średnie firmy wypadły w tym roku lepiej niż duże przedsiębiorstwa. Przykładają one większą uwagę do strategii cyfryzacji, lepiej realizują jej potencjał oraz skuteczniej implementują technologie cyfrowe. Taka postawa zadaje kłam często lansowanej tezie, że na transformację cyfrową stać tylko największe firmy. Można zaryzykować stwierdzenie, że mali i średni przedsiębiorcy są obecnie bardziej świadomi znaczenia technologii cyfrowych i gotowi do bardziej zdecydowanych działań wbrew niesprzyjającemu otoczeniu makroekonomicznemu i zawirowaniom geopolitycznym – mówi dr Grzegorz W. Cimochowski, partner i szef Działu Doradztwa Biznesowego w KPMG w Polsce.
Stagnacja w obszarze digitalizacji
W porównaniu z poprzednią edycją badania zmalał odsetek firm deklarujących zwiększenie wydatków na realizację cyfrowej transformacji. Obecnie zaledwie 14 proc. firm w Polsce chce zwiększyć finansowanie transformacji cyfrowej (spadek aż o 7 p.p. względem 2022 r.). Ponad trzy czwarte respondentów planuje utrzymać poziom obecnych wydatków w tym obszarze.
Jeszcze większą stagnację można zaobserwować w obszarze zatrudnienia związanego z realizacją procesu digitalizacji. Aż 92 proc. firm biorących udział w badaniu KPMG zamierza utrzymać na niezmienionym poziomie zatrudnienie pracowników oddelegowanych do realizacji transformacji w ciągu najbliższego roku. Bez zmian (na poziomie 21 proc.) w stosunku do 2022 r. pozostał odsetek przedsiębiorstw posiadających formalny dokument dotyczący strategii transformacji cyfrowej. Zaledwie 5 proc. z nich planuje stworzyć taką strategię w ciągu najbliższego roku To spadek o 4 p.p. względem ubiegłorocznej edycji badania.
− Nikt nie ma wątpliwości, że cyfryzacja jest kluczowym elementem zapewnienia odporności polskich przedsiębiorstw, a w efekcie całej gospodarki. To właśnie digitalizacja procesów i tworzenie nowych modeli działania opartych na chmurze sprawiły, że firmy utrzymały swoje pozycje konkurencyjne i tworzyły nowe strumienie przychodów. Niepokojące jest, że ponad trzy czwarte organizacji uczestniczących w badaniu nie posiada formalnego dokumentu dotyczącego strategii transformacji cyfrowej, a jedynie 5 proc. planuje ich stworzenie w kolejnym roku – mówi Piotr Grzywacz, dyrektor kanału partnerskiego Microsoft w Polsce.
Firmy w Polsce polubiły chmurę
Technologią przodującą w polskich firmach w zeszłorocznej edycji badania były rozwiązania chmurowe – ich wykorzystywanie deklarowało wówczas 63 proc. respondentów. W tym roku odsetek firm korzystających z usług chmurowych wzrósł o 5 p.p. Najczęściej z chmury korzystają firmy z branży motoryzacyjnej (88 proc.) i sektora ICT (85 proc.).
W ciągu najbliższych 3 lat aż 85 proc. osób odpowiadających za transformację cyfrową w firmach jako model dominujący wskazało chmurę prywatną. Spośród nich 53 proc. ankietowanych będzie stawiać na wykorzystanie własnych serwerów w lokalnej infrastrukturze. 32 proc. chce korzystać z serwerów zewnętrznych. 15 proc. respondentów deklaruje, że w ciągu kolejnych 3 lat będą przetwarzać dane głównie w chmurze publicznej.
Przechowywanie danych w chmurze niestety często jest kojarzone z większym niebezpieczeństwem niż magazynowanie ich na lokalnych serwerach. Przedstawiciele biznesu najczęściej wskazują jako zagrożenie obawę o bezpieczeństwo informacji (wyraża ją ponad dwie trzecie respondentów). − Z roku na rok obserwujemy wzrost adaptacji rozwiązań chmurowych. Odsetek firm korzystających z rozwiązań chmurowych wzrósł z 63 do 68 proc. Firmy najczęściej korzystają z chmury w modelu IaaS, gdzie zewnętrzny dostawca zapewnia infrastrukturę. Równie popularny jest model SaaS, gdzie dostarczane są usługi aplikacyjne. Ponad dwie trzecie firm obawia się o bezpieczeństwo informacji przechowywanych w chmurze. Jest to o tyle zastanawiające, że niespełna rok temu wydarzenia za naszą wschodnią granicą dobitnie pokazały, że lokalne serwery są nieporównywalnie mniej bezpieczną formą przechowywania danych niż chmura publiczna. W marcu i kwietniu 2022 r. największy ukraiński bank prywatny dokonał migracji danych z lokalnych serwerów do chmury w niespełna 1,5 miesiąca – mówi dr Grzegorz W. Cimochowski.
Przełamać bariery
− Wraz z utworzeniem nowego regionu przetwarzania danych Azure Poland Central polscy integratorzy systemów IT, twórcy oprogramowania i wiele innych firm IT są w stanie przełamać kolejne bariery związane z upowszechnieniem chmury. Dotyczy to zwłaszcza organizacji z sektorów regulowanych, takich jak energetyka, bankowość, ubezpieczenia czy administracja publiczna. Definiują one szczególne oczekiwania związane z bezpieczeństwem danych i lokalizacją na terenie Polski. Region Microsoft pozwala spełnić te wymagania. Gwarantuje wysoką dostępność, minimalizuje opóźnienia, zwiększa skalowalność i oferuje najnowsze osiągnięcia w rozwoju infrastruktury chmurowej – przekonuje Piotr Grzywacz.
Dynamicznie rośnie znaczenie i popularność sztucznej inteligencji w polskich firmach. Technologie AI najczęściej są wykorzystywane w marketingu (50 proc. firm) oraz produkcji (46 proc.) i planowaniu łańcucha dostaw (42 proc.). Jedynie 23 proc. firm wykorzystuje AI przy zarządzaniu ceną i promocjami. Taki stan może dziwić, bo zwrot z inwestycji w rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji w tym ostatnim obszarze jest największy i najszybszy.
Ograniczone wydatki na cyberbezpieczeństwo
Formalne polityki i procedury w zakresie bezpieczeństwa w sieci stworzono i wdrożono w ponad połowie organizacji (60 proc.). Jednak w porównaniu z zeszłorocznym badaniem odsetek ten nieznacznie spadł. Co więcej, w stosunkowo nielicznych firmach (niewiele ponad ¼) wyodrębniono specjalny dział zajmujący się cyberbezpieczeństwem. 44 proc. przedstawicieli firm uważa, że ich firmy są chronione przed cyberzagrożeniami, stąd raczej nie planują podnosić wydatków na cyberbezpieczeństwo w najbliższym roku. Aż połowa ankietowanych zadeklarowała, że nie zamierza zwiększyć budżetu na ten cel, a jeśli tak, to tylko nieznacznie.
Badanie pokazuje również, że znajomość procedur reagowania na incydenty przez pracowników jest niższa niż w zeszłym roku.
Mniej środków na cyfryzację firm
Wyniki Monitora Transformacji Cyfrowej Biznesu wskazują, że aż 29 proc. firm nie przeznacza żadnych środków na transformację cyfrową. W porównaniu z poprzednią edycją raportu jest to wzrost o 18 p.p. Ponad połowa respondentów deklaruje, że wydatki związane z transformacją cyfrową pochłaniają maksymalnie 5 proc. rocznych przychodów. Średnio co dziesiąta firma przeznacza na ten cel więcej środków.
Poza nakładami finansowymi dużą rolę w transformacji cyfrowej odgrywają zasoby kadrowe. Tymczasem 71 proc. ankietowanych przedsiębiorstw nie oddelegowuje ani jednego pracownika do realizacji zadań związanych z transformacja cyfrową. Odsetek takich firm w porównaniu z ubiegłorocznym badaniem wzrósł o 17 p.p. Jednocześnie tylko 28 proc. respondentów jest w dużym lub bardzo dużym stopniu przekonanych o gotowości pracowników na zmiany związane z transformacją cyfrową.
****
Raport KPMG w Polsce pt. „Monitor Transformacji Cyfrowej Biznesu” powstał na podstawie badania przeprowadzonego przez firmę Norstat metodą CATI (ang. Computer-Assisted Telephone Interviewing) w lutym 2023 r. Przebadano 180 respondentów, którzy w swoich firmach odpowiadają za kwestie związane z cyfryzacją. Grupę stanowili menedżerowie, dyrektorzy, członkowie zarządów i prezesi. Próbę badanych dobrano tak, aby w przybliżeniu reprezentowała udział MŚP, z wyłączeniem podmiotów zatrudniających mniej niż 10 pracowników. Podmioty skategoryzowano według przeważającej działalności do 9 sektorów: budownictwo i nieruchomości; energetyka, wydobywanie, usługi komunalne; life sciences (farmacja, chemia, urządzenia medyczne); motoryzacja; rynek dóbr konsumpcyjnych; sektor finansowy; technologie informacyjne, media i komunikacja; transport, spedycja i logistyka; inne.
Źródło: materiały prasowe KPMG
Dodaj komentarz