„Wolność wyboru” − konferencja poświęcona tematowi godnego pochówku dzieci utraconych w poronieniach

Konferencje Społeczeństwo Warto wiedzieć

26 października 2023 r. odbyła się niezwykła konferencja, zorganizowana w bardzo nietypowym miejscu − Zakładzie Pogrzebowym Służew. Lokalizacja była nieprzypadkowa, gdyż znajduje się tuż przy pierwszym w Polsce grobie zbiorowym Dzieci Utraconych, przy kościele Św. Katarzyny w Warszawie, w którym proboszczem był jeden z prelegentów.

Termin konferencji również był celowy, ponieważ był tuż po Światowym Dniu Dzieci Utraconych i przed Dniem Wszystkich Świętych. W trakcie tego spotkania padły ważne i poruszające słowa w temacie pochówków dzieci utraconych w poronieniach.

Konferencję zorganizowała warszawska Fundacja pomocy rodzinie „Człowiek w potrzebie”, w ramach projektu Dzieci Nieba, którego celem jest pomoc rodzicom zmagającym się ze stratą dzieci. Konferencja odbyła się dzięki dofinansowaniu od IDMN, z Funduszu Patriotycznego „Wolność po polsku”, Priorytet I.

W Polsce co roku umiera kilkadziesiąt tysięcy dzieci. W latach 2017−2019 ok. 1700 kobiet urodziło martwe dziecko, a u ok. 40 tys. kobiet ciąża zakończyła się poronieniem. Strata dziecka bywa najtrudniejszym doświadczeniem życiowym. Rodziny często nie radzą sobie z tym doświadczeniem, co prowadzi momentami nawet do ich rozpadu. By udźwignąć ten ból, rodzice zaczynają szukać pomocy w gabinetach specjalistycznych oraz fundacjach. Właśnie tego rodzaju wsparcia udziela Fundacja pomocy rodzinie „Człowiek w potrzebie”.

Prelegentami konferencji byli:

ksiądz prałat Józef Roman Maj – legendarny kapelan Solidarności, który był pomysłodawcą i twórcą pierwszej w Polsce mogiły zbiorowej dla dzieci utraconych w poronieniach, na cmentarzu przy kościele Św. Katarzyny;
psycholog społeczna Agnieszka Jackowska – doradca życia rodzinnego, matka sześciu córek, członek Rady Rodziny przy Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej;
profesor Jan Żaryn – historyk oraz badacz dziejów ruchu chrześcijańsko-narodowego, dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. R. Dmowskiego i I. J. Paderewskiego;
Anna Bocheńska-Wiatr – prezes Fundacji pomocy rodzinie „Człowiek w rodzinie”. W wyniku trudnych doświadczeń własnych inicjatorka projektu „Dzieci Nieba”. Matka trójki dzieci. Założycielka DIFFERENT – restauracji w ciemności, obsługiwanej przez niewidomych kelnerów. Społeczniczka, dla której wspieranie osób potrzebujących to priorytet osobisty i zawodowy.

Okazało się, że wszyscy prelegenci mieli przykre doświadczenia z poronieniami. Padły bardzo osobiste wyznania. Ksiądz Maj wzruszył wszystkich wyznaniem: „Moja mama powiedziała o pochówku mojej nienarodzonej siostrzyczki – pochowali ją jak kota”. Niestety za czasów dzieciństwa i młodości księdza Maja księża katoliccy nie zgadzali się na udział przy pogrzebach dzieci utraconych w poronieniach. Jego przykre doświadczenie z dzieciństwa, gdy mógł pożegnać się z siostrzyczką, tylko przy przekazaniu ciałka grabarzom, bez możliwości udziału w normalnym pogrzebie, spowodowały m.in. to, że wpłynął na poziomie Watykanu na zmianę podejścia kościoła katolickiego na całym świecie do kwestii godnego pochówku dzieci utraconych w poronieniach. Polski ksiądz sprawił, że Watykan zatwierdził liturgię pogrzebową dla dzieci utraconych w poronieniach.

Moc osobistych doświadczeń

Równie poruszające były szczere opowieści pani psycholog, która dziś jest matką, a straciła dwoje dzieci w poronieniach. − Nasza rodzina doświadczyła utraty, wtedy nie było wiadomo, co można zrobić, jak pochować to dzieciątko. Był to ogromny ból. Każdy, kto przeżył tę stratę, która jest stratą idącą w poprzek naszej świadomości ludzkiej, upływowi życia, wie, z jakim ciężarem to się wiąże. Tracimy to, co jest naszą nadzieją. Każde nowe życie to nadzieja − mówiła.

Również w rodzinie prof. Żaryna pojawił się przypadek śmierci nienarodzonego dziecka. − Każdy z nas może mieć wśród swoich rodzin, swoich przyjaciół − tak się składa, że ja także − przypadek, w którym doświadczyliśmy zjawiska śmierci nienarodzonego dziecka. Jest to oczywiste, że godność osoby ludzkiej wymaga chrześcijańskiego pochówku – mówił.

Z ust profesora padły ważne słowa: − W przestrzeni publicznej dominuje pogląd, iż nie wiadomo, kiedy życie ludzkie się zaczyna. Ten zarodek ludzi przez to nie ma godności życia, nie ma godności, by nazywać go żywym organizmem gotowym do wypełnienia swej jedynej wyjątkowej obecności na ziemi, czyli niepowtarzalności.

Projekt „Dzieci Nieba”

Pomysłodawczyni projektu Dzieci Nieba, zapewne ze względu na trudne do ukrycia wzruszenie, nie powiedziała zbyt wiele o swojej stracie, ale jej rany są najświeższe. Pani Ania miała szczęście bo za jej czasów był już w Warszawie grób „Dzieci Utraconych”, zbudowany przez pionierskiego księdza Maja. Wzruszyła się, wyznając, że jej przyjaciółki nie miały szansy na godny pochówek swoich dzieci w takiej mogile i pozostawiły ciałka dzieci w szpitalach. Zabrakło im informacji, że mogą skorzystać z takiej możliwości, a finanse były barierą do pobudowania grobów.

− Szpitale rzadko informują rodziców o trzeciej możliwości. Dostają oni do wyboru dwie opcje: pozostawienie ciałka dziecka w szpitalu lub zabranie do celów pochówku. Niestety ze względów finansowych i organizacyjnych wielu rodziców decyduje się na opcję nr 1. Jest to bardzo bolesna decyzja, skutkująca często pogłębieniem i tak już strasznej rozpaczy. Chcę mówić głośno o tym, że rodzice mają opcję nr 3! Mogą pochować bardzo tanio swoje dzieci w grobach zbiorowych, o których lokalizacji informujemy m.in. na https://dziecinieba.pl/mogily-zbiorowe/. Chcę zbudować jak najwięcej takich mogił zbiorowych, minimum 2 w każdym województwie. Jeśli rodziców zupełnie nie będzie stać na pochówek dziecka, bo nie mają prawa do zasiłku pogrzebowego, to będą mieli szansę na złożenie ciałka zmarłego dzieciątka, zupełnie za darmo w naszych grobach Dzieci Nieba – mówiła.

– Chcę, aby rodzice tracący dziecko mieli wolność wyboru w kwestii tego, czy chcą pochować dziecko na cmentarzu, w towarzystwie najbliższych, w asyście księdza, pastora, rabina czy świeckiego mistrza ceremonii. Mój projekt jest ponadwyznaniowy – dodała.

Prawne podstawy pochówku nienarodzonych dzieci

− Godny pochówek jest prawem każdego człowieka. Znalazłam rozporządzenie Ministra Zdrowia, chyba lata 2015−2016 mówiące o tym, że każdemu człowiekowi należy się pochówek. Jest też rozporządzenie idące dalej. Mówi o tym, że gminy są zobowiązane do zapewnienia pochówku każdemu człowiekowi, i jest podkreślone – czy się narodził, czy zmarł w poronieniu – powiedziała podczas konferencji.

Więcej na temat formalności związanych z pochówkiem dzieci zmarłych w poronieniach oraz na temat lokalizacji mogił zbiorowych: https://dziecinieba.pl/.