Menu
Menu

Koronawirus pogrąża budżety samorządów

Samorządy podejmują ogromny wysiłek, ograniczając wydatki bieżące oraz inwestycyjne, z jednoczesnym zachowaniem miejsc pracy i wykorzystywaniem środków z Unii Europejskiej. Niemniej same sobie nie poradzą, a przecież inwestycje samorządowe przyczyniają się do rozwoju naszego kraju i zapewniają przychody rodzimym przedsiębiorcom – pisze Krajowa Rada Forów Skarbników JST w liście do premiera.

budżety samorządów

W związku ze zmianami wprowadzonymi w 2019 roku i w efekcie naruszeniem budżetów jednostki samorządu terytorialnego muszą się mierzyć z kolejnymi stratami. Z tego powodu Krajowa Rada Forów Skarbników Jednostek Samorządu Terytorialnego, działająca przy Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego, skierowała postulat do Prezesa Rady Ministrów RP, w którym wyraża głębokie zaniepokojenie stanem finansów samorządów.

Skarbnicy wskazują w nim m.in. na mniejsze wpływy z udziału w PIT (drastyczny spadek wpływów za kwiecień br. w granicach 40–42 proc. w stosunku do analogicznego miesiąca w 2019 roku). Spadek dochodów budżetu państwa z PIT za cztery miesiące 2020 roku w stosunku do roku 2019 wyniósł 32 proc. Oznacza to, że dochody te w bieżącym roku nie zostaną zrealizowane zgodnie z przyjętymi założeniami. Samorządy szacują, że ubytek dochodów z tego tytułu na koniec 2020 roku może sięgnąć od 10 do 15 proc. w stosunku do prognoz Ministerstwa Finansów. „Są to ogromne środki, których w prosty sposób nie ma możliwości pokryć w budżetach samorządów” – pisze Zarząd Krajowej Rady Forów Skarbników JST.

Znaczący ubytek dochodów samorządów wiąże się z udziałami w podatku dochodowym od osób prawnych, które ze względu na wprowadzone obostrzenia i zmiany przepisów dotyczące rozliczeń nie będą zrealizowane zgodnie z planem.

Skarbnicy podkreślają również zaangażowanie samorządów w działania mające na celu złagodzenie negatywnych skutków walki z wirusem COVID-19, takie jak wprowadzanie ulg i zwolnień dla przedsiębiorców (np. zwolnienia z czynszów najmu i dzierżawy i z podatków od nieruchomości, rozkładanie na raty czy odroczenia terminów płatności należności cywilnoprawnych itp.), przy jednoczesnym ograniczaniu wydatków bieżących i inwestycyjnych, ponoszeniu nieplanowanych wcześniej wydatków, np. związanych z dezynfekcją miejsc publicznych i dostosowaniem urzędów oraz instytucji publicznych do bezpiecznego wykonywania zadań, a także utrzymywaniu zamkniętych w wyniku obostrzeń szkół i przedszkoli, instytucji kultury, ośrodków sportu i rekreacji oraz urzędów, których działalność została znacznie ograniczona. W liście Krajowa Rada Forów Skarbników JST podkreśla, że spadku dochodów realizowanych przez te jednostki nie da się już odrobić. „Walka z COVID-19 przez samorządy ma ogromny wpływ na realizowane zadania, które nie będą w takim samym stopniu wykonywane jak przed pandemią” – czytamy.

Jak podkreślają skarbnicy, zaproponowane rozwiązania w tarczach antykryzysowych, takie jak możliwość niezachowania w 2020 roku równowagi w części bieżącej budżetu oraz zwiększenie możliwości zaciągania zobowiązań, możliwość wcześniejszego przekazywania rat subwencji ogólnej w 2020 roku, możliwość przesunięcia wpłat tzw. „janosikowego” na II półrocze br., zwiększony udział we wpływach za gospodarowanie nieruchomościami Skarbu Państwa dla powiatów i miast na prawach powiatu, uelastycznienie wydatków z funduszu „korkowego”, są dla samorządów niewystarczające, gdyż nie oznaczają ani większych wpływów, ani mniejszych wydatków. Choć przekazanie dodatkowych środków dla samorządów w ramach zapowiadanego Funduszu Inwestycji Samorządowych może w znacznym stopniu pomóc w złagodzeniu skutków obecnego kryzysu, nie powinna być to – zdaniem skarbników jst – wyłącznie pomoc doraźna, ponieważ wówczas w kolejnych latach samorządy nadal będą borykać się z brakiem dochodów na poziomie umożliwiającym realizację powierzonych im zadań na właściwym poziomie. Dlatego w liście do Premiera RP proponują wprowadzenie mechanizmu rekompensującego samorządom ubytek w dochodach poprzez subwencję ogólną lub zwiększenie udziałów w PIT i CIT oraz wprowadzenie udziałów w podatku VAT. „Pozwoliłoby to świadczyć usługi bez uszczerbku na ich jakości i przyczyniłoby się do rozwoju samorządów, dzięki którym generowanych jest bardzo wiele miejsc pracy zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym, który realizuje zadania zlecane przez samorządy” – przekonuje Krajowa Rada Forów Skarbników JST.

Kolejny postulat dotyczy dodania do tzw. specustawy koronowirusowej z dn. 2 marca 2020 roku (Dz.U. poz. 374, z późn. zm.) zapisów zwalniających jednostki samorządu terytorialnego z obowiązku przekazania w 2020 roku do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej nadwyżki dochodów za korzystanie ze środowiska, o której mowa w art. 404 ustawy Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1396, z późn. zm.), z możliwością wykorzystania tych środków na realizację zadań własnych jednostek samorządu terytorialne.

Autorzy listu skierowali również apel o przesunięcie terminów wdrożenia Pracowniczych Planów Kapitałowych w jednostkach sektora finansów publicznych z 1 stycznia 2021 r. na 1 stycznia 2022 r. poprzez dokonanie zmiany w art. 137 Ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych. „Pozwoliłoby to odsunąć w czasie dodatkowe obciążenia budżetów samorządowych, które w roku 2020 i 2021 dotknięte będą skutkami kryzysu wywołanego epidemią Covid-19, przez co zagrożona będzie realizacja dotychczas świadczonych usług i inwestycji (w tym z wykorzystaniem środków Unii Europejskiej)” – czytamy w liście do premiera Morawieckiego.

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany.

Ta strona używa plików Cookies. Dowiedz się więcej o celu ich używania i możliwości zmiany ustawień Cookies w przeglądarce. czytaj więcej ROZUMIEM